Tüketici Uyuşmazlıklarında Zorunlu Arabuluculuk

Tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda artık dava açmadan önce, arabulucuya başvurmak zorunlu hale geldi. Dava şartı olan arabuluculukta, arabulucuya başvurmadan doğrudan dava açılması halinde dava usulden reddediliyor.

Tüketicileri yakından ilgilendiren yeni düzenlemeye göre tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda  artık dava açmadan önce arabulucuya başvurmuş olma, zorunlu hale geldi.

İstisnalar

Yapılan değişikliğe göre bazı istisnalar dışında, tüketici uyuşmazlıklarında arabulucuya başvurulması zorunlu hale geldi. Küçük çaplı bazı tüketici uyuşmazlıkları zorunlu arabuluculuk kapsamı dışında tutuldu. Bunlar;

• Tüketici Hakem Heyetinin görevi kapsamında olan uyuşmazlıklar (2020 yılı 10.390 TL altı), 
• Tüketici Hakem Heyeti kararlarına yapılan itirazlar,
• İhtiyati tedbir ve tespit davaları,
• Üretimin veya satışın durdurulması ve malın toplatılmasına ilişkin davalar,
• Tüketici işlemi mahiyetinde olan ve taşınmazın aynından doğan uyuşmazlıklar.

Anlaşıp Anlaşmamakta Taraflar Serbest

Arabulucu huzurunda anlaşma yayıp yapmama konusunda taraflar serbestçe karar verebilir. 2020 yılı için Tüketici Hakem Heyetlerinin görev sınırının 10 bin 390 TL olarak belirlenmiştir. Dolasıyla, bu sınırı aşan tespit ve tedbir niteliğinde veya bir taşınmasa ilişkin olmayan tüketici uyuşmazlıklarında artık arabulucuya başvurmak zorunlu hale gelecek. Örneğin 11 bin TL değerinde bir koltuk takımı olan tüketici, yasal yollara başvurmak istediği takdirde öncelikle arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabulucuya başvurmak zorunlu olmakla birlikte, arabulucu huzurunda anlaşma yapıp yapmama konusunda taraflar serbesttir. 

Anlaşma yapılması halinde, uyuşmazlık kesin olarak sonuçlanmış olacak ve artık tarafların dava yoluna başvurması mümkün olmayacaktır. Düzenlemede ticari ve iş uyuşmazlıklarının aksine ilk toplantıya katılmayan tüketicinin arabuluculuk ücretinden sorumlu olmayacağı; arabuluculuk faaliyeti sonunda açılan davanın tüketici lehine sonuçlanması halinde ise arabuluculuk ücretinden satıcının sorumlu olacağı hüküm altına alınmıştır.

Her Türlü Davada Hakim Tarafları Arabuluculuk Konusunda Bilgilendirecek

Hakim ön inceleme duruşmasında, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında karar verebilmek için gerekli görürse tarafları dinleyecek, daha sonra tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları tek tek tespit edecek.

Uyuşmazlık konularının tespitinden sonra hakim, tarafları sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında aydınlatarak sulhe veya arabuluculuğa teşvik edecek; bu konuda sonuç alınacağı kanaatine varırsa bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin edecek. Tanık, bilirkişi veya uzman aynı anda ses ve görüntü yoluyla dinlenebilecek.

Tüketici uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuğun kapsamı ve kapsam dışı olan dava ve uyuşmazlıklar tablosu

Tüketici Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk düzenlemesi içeren Kanun değişikliği 28 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. 28 Temmuz 2020 tarihinden itibaren, Tüketici uyuşmazlıklarında arabuluculuk dava şartı kapsamına alındı.